-
1 бал корты
1) пчела́, см. тж. умарта корты2) детва́ пчёл -
2 бал корты
пчела -
3 бал
I сущ.1) мёдсары бал — све́жий мёд
утырган бал (ак бал) — кристаллизо́ванный, заса́харившийся мёд
чәчәк балы — цвето́чный мёд
••бал - ару, җитмеш җиде төрле авыруга дару — посл. мёд - это чистота́, лека́рство от семи́десяти семи́ боле́зней
бал дисәң бер кими, бармак тисә, ике кими — посл. (букв. о мёде лишь упомя́нешь - начина́ет убыва́ть, тро́нешь па́льцем - убыва́ет два́жды)
бал бозганны тоз төзәтер — погов. испо́рченное мёдом (т. е. лаской), исправля́ют со́лью (т. е. наказанием)
2) некта́р, сла́дкий сок цвето́в и плодо́валмаларның аллары, тамып тора баллары — ( песня) ах, я́блочки а́лые да истека́ют со́ком сла́дким
3) бра́га, буза́, медову́хабал эчү — пить медову́ху
•- бал пешү
- бал менү
- бал агызгыч
- бал алу
- бал әчетү
- бал җимеше
- бал суы
- бал икмәге
- бал ипие
- бал калагы
- бал кашыгы
- бал карагы
- бал кисү
- бал корты
- бал кою
- бал кую
- бал куу
- бал куалау
- бал мәҗлесе
- бал туе
- бал суырту
- бал суырткыч
- бал табышы
- бал чыгы
- бал җавы
- балы кирчү••бал авыз — мёдоу́стый, сладкоречи́вый
балга чебен кебек (балга чебен ябырылган кебек; балга чебен шикелле; балга чебен ябырылган шикелле) — как му́ха к мёду ( липнет)
- бал ае- бал гына
- бал да май II сущ.бал ( праздничное мероприятие с танцами) || ба́льныйбал киеме (күлмәге) — ба́льное пла́тье
бал биюләре — ба́льные та́нцы
-
4 умарта корты
см. бал корты -
5 корт
I сущ.; прям.; перен.1) червь, червя́к (в овощах, плодах) || червяко́вый/червяно́йон корты — мучно́й червь
уҗым корты — ози́мый червь
җир корты — земляно́й червь (червя́к)
шик корты — червь (червя́к) сомне́ния
корт күкәйләре — червяко́вые (червяны́е) яи́чки
алманың асылын корт ашый — (погов.) кра́сному я́блоку червото́чинка не уко́р
2) пчела́; пчёлка уменьш.-ласк. || пчели́ный (рой, мёд); см. тж. бал кортыэшче кортлар — рабо́чие пчёлы
бал тәмле дә, корты чага — мёд вку́сный, да пчела́ жа́лит
корт чакмыйча, бал булмый — (посл.) не отве́дав го́рького мёда, не узна́ешь и сла́дкого (букв. нет мёда без уку́са пчелы́)
3) личи́нка, гу́сеницакүбәләк корты — гу́сеница (личи́нка) ба́бочки, гу́сеница
4) перен.; шутл.; уничиж. люби́тель (чего-л.)китап корты — люби́тель книг
сыра корты — люби́тель пи́ва
5) перен.; прост. парази́т, дармое́д, тру́тень•- корт анасы
- корт ашаган
- корт кискән
- корт базы
- корт иле
- корт караучы
- корт оясы
- корт төшкән
- корт төшү
- корт тубалы
- корт юлы••корт чаккандай — как ужа́ленный
II сущ.; кул.кортын котырту (котырытып кую) — подзадо́ривать/подзадо́рить, подстрека́ть/подстрекну́ть, подзу́живать/подзуди́ть
курт ( высушенный красный творог); см. тж. тура 2); әҗекәйIII сущ.; спорт. -
6 балавыз
1. сущ.1) воск, вощи́набалавыз эретү — топи́ть воск (для вощения чего-л.)
бал корты — балавызы пчели́ный воск
үсемлек балавызы— расти́тельный воск
2) редко; см. балавызлык2. прил.восково́йбалавыз курчак (сын) — воскова́я ку́кла (фигу́ра)
- балавыз капчыгыбалавыз шәм — воскова́я свеча́
- балавыз көясе
- балавыз мае
- балавыз сыман хәл
- балавыз сыман өлгереш••балавыз сыгу (балавыз капчыгы сыгу) — беззву́чно пла́кать, растека́ться лу́жей ( от слёз)
балавыз кебек саргаю — пожелте́ть ( от болезни), сло́вно воск; та́ять как свеча́
балавыз сөякле — о пласти́чном в движе́ниях челове́ке
- балавыз кебекбалавыздан койган (балавыз шикелле, балавыз төсле, балавыз сыман) — о челове́ке с чи́стой, ро́вного цве́та ко́жей
-
7 мум
сущ.; уст.воск, вощи́на || восково́йбал корты мумы — пчели́ный воск
ясалма мум — иску́сственный воск
мум шәм — воскова́я свеча́
мум фигуркалар — восковы́е фигу́рки
-
8 мызылдау
неперех.жужжа́ть, стрекота́ть, треща́ть ( о насекомых)черки мызылдап үтте — кома́р прожужжа́л
колак төбендә бал корты мызылдый — над у́хом жужжи́т пчела́
-
9 чәбәләнү
неперех.1) запу́тываться/запу́таться, спу́тываться/спу́таться; см. тж. чуалу (о нитке, волосах и т. п.)2) отбива́ться/отби́ться; би́ться рука́ми и нога́ми (от пчёл и т. п.)чәбәләнсәң, бал корты чакмас җирдән дә чага ди — говоря́т, е́сли бу́дешь отбива́ться, то пчела́ мо́жет жа́лить тебя́ нево́льно
3) перен.; разг. мета́ться, суети́тьсяарлы-бирле чәбәләнү — мета́ться в ра́зные сто́роны
сәяхәткә китәм дип чәбәләнү — суети́ться при подгото́вке к путеше́ствию
•••чәбәләнеп калу — растеря́ться, оторопе́ть
См. также в других словарях:
умарта — Бал кортларын асрау өчен эшләнгән әрҗә яки эче куыш юан багана (чолык). Шул әрҗәдә яки багана эчендә яшәүче кортлар. УМАРТА АЕРУ – Яңа күч ясап, ана корт янына җыелу һәм төп умартадан аерылып чыгу; бала аеру. УМАРТА АНАСЫ – Умартадагы ана корт.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чаршын — Бал кортлары ашамлык итеп куллана торган, кәрәз күзәнәкләрендәге чәчәк серкәсе; бал корты икмәге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чыршын — Бал кортлары ашамлык итеп куллана торган, кәрәз күзәнәкләрендәге чәчәк серкәсе; бал корты икмәге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
апитерапия — Бал корты агуы белән дәвалау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
балкалак — Кечкенә кашык, чәй кашыгы. БАЛ КАРАГЫ – Йонлач юан гәүдәле, саргылт кара бизәкле төнге күбәләк. БАЛ КОРТЫ – Элпәканатлылар отр. чәчәк нектарын эшкәртеп бал ясый торган бөҗәк; умарта корты. БАЛ КОЮ (КУЮ) – Эчемлек бал ачыту. БАЛ МӘҖЛЕСЕ – Хәмер,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
балкашык — Кечкенә кашык, чәй кашыгы. БАЛ КАРАГЫ – Йонлач юан гәүдәле, саргылт кара бизәкле төнге күбәләк. БАЛ КОРТЫ – Элпәканатлылар отр. чәчәк нектарын эшкәртеп бал ясый торган бөҗәк; умарта корты. БАЛ КОЮ (КУЮ) – Эчемлек бал ачыту. БАЛ МӘҖЛЕСЕ – Хәмер,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
корт — I. 1. Озынча гәүдәсе белән боргаланып яки бер җыерылып бер сузылып хәрәкәт итә торган умырткасыз тереклек иясе; личинка 2. Элпә канатлылар отр. чәчәк нектары һәм серкә җыеп, нектардан бал, серкәдән чыршын ясый торган бөҗәк; бал корты 3. күч. Кеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бөҗәк — 1. Умырткасыз, буынтыгаяклы кечкенә җан иясе (чебен, кырмыска, күбәләк, бал корты, кандала һ. б.) 2. күч. Бик кечкенә дәрәҗәле кеше тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ук — I. 1. Җәядән ату өчен нечкә, төз, каты агачтан башына үткен очлы металл беркетеп ясалган корал 2. Төрле механизмнарда һәм җайланмаларда күрсәтү хезмәтен үти торган тар һәм озын форм. детальләрнең, кисәкләрнең атамасы үлчәү угы 3. Күтәрү кранының… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чүнник — диал. Умарталык, умарталар куелган урын, бал корты хуҗалыгы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Университет Дьюка — Университет Дьюка … Википедия
